güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yaklaşık 15 yıldır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği kapsamında kaçak akım, "gerilim altında bulunmayan iletken bölümler, akım sisteminin orta noktasına, doğrudan doğruya topraklanmış bir şebeke noktasına ya da toprağa iletken olarak bağlı ise gerilim altında olan tesis bölümlerinde bu bölümlere yalıtkan madde üzerinden işletme gereği geçen akımdır." Kaçak akımları akıtmak üzere bir topraklama tesisine bağlandığında bunun hata gerilimi koruma tesisinin çalışmasını etkilememesi mutlaka sağlanmalıdır. İlgili yönetmelik kapsamında Hata Akımı Koruma Bağlaması : "Bu sistemin kullanılmasının amacı, gerilim altında olmayan iletken tesis bölümlerinde meydana gelebilecek olan yüksek dokunma gerilimlerinin tesiste sürekli olarak kalmasını, böyle bir durumun ortaya çıkması durumunda akan ve belirli bir değeri aşan arıza akımının tüm faz iletkenlerini ve varsa orta iletkeninin devresini 0.2 s içinde açması ile önlemektir. Hata akımı koruma anahtarı ile korunan tüm aygıtlar anahtarın açma akımı sistemin topraklayıcısı üzerinde geçtiğinde bu aygıtlar yüksek bir dokunma gerilimi almayacak biçimde topraklanmalıdır" ifadeleri de ilgili yönetmelikte ayrıca yer almaktadır.

ELPEK Mühendislik olarak, konusunda uzman ve yetkilendirme belgelerine sahip Elektrik Mühendislerimiz tarafından kaçak akım koruma ekipmanlarının ölçümü, açma zaman ve açma akım testlerinin yapılarak raporlandığı (artık) kaçak akım rölesi ölçümleri talepler doğrultusunda ERA Elektriksel Risk Analizi ile de hazırlanmaktadır.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yaklaşık 15 yıldır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Kaçak Akım nedir ? Gerilimli bir iletkenin bir gövdeye yalıtım hatası sonucu temas etmesi ile toprağa akan akıma “toprak kaçak akımı” denir. KAR Kaçak Akım Koruma Rölesinin görevleri nedir ? : Kaçak akım koruma rölesinin görevi bir yalıtım hatasından kaynaklanan bir hata akımı olduğu anda devreyi kesip o hata akımına maruz kalabilecek bir insanın hayatını kurtarmaktır. 30mA hassasiyetindeki kaçak akım koruma rölesi insan hayatını korumaya yönelik kullanılır. 300mA hassasiyetindeki kaçak akım koruma rölesi büyük ölçüdeki bir yalıtım hatasının oluşturduğu yangın riskini engellemeye yönelik kullanılır.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamında iş ekipmanlarının periyodik kontrollerini gerçekleştiren tüm mühendislerimiz İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrollerini Yapmaya Yetkili Kişilerin Kayıt ve Eğitimlerine İlişkin Tebliğ gereğince ilgili eğitimlerini tamamlamış olup EKİPNET Sisteminde kalıcı kayıt numaralarına sahiptir. Tüm elektriksel periyodik test, ölçüm, kontrol ve raporlama hizmetlerimiz, Yetkili Muayene Uzmanı sertifikalı meslekte en az on yıllık endüstriyel saha denetim tecrübesine sahip İş Güvenliği Uzmanı Elektrik Mühendislerimiz tarafından yapılmaktadır.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yaklaşık 15 yıldır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Can Güvenliği, elektrik hatası oluştuğunda, insan vücudu toprağa dönmek için bir yol arayan elektrik akımına iletken vazifesi görür. Akımın vücuttan geçişi ile meydana gelen tehlikenin büyüklüğü aşağıdaki etkenlere bağlıdır. Bunlar başlıca; gerilim, vücudun elektrik direnci, akımın değeri ve frekansı, akımın geçiş süresi, akımın vücutta izlediği yol, yaş vb gibi değişkenlerdir.
Bir insanın elektriğe karşı gösterdiği direnç bu koşulların değişmesi durumunda 700-6100 ohm arası değişir. Hesaplamalarda ortalama olarak bir insanın direnci 1.666 ohm alınır. Bu insan vücudundan geçecek olan akım değeri ise I = V/R formülünden; 50V için I = 30mA, 230V için I = 130mA olarak hesaplanır. IEC 60479-1 Standardı Elektrik Akımının Hayvan ve İnsanlar Üzerine Etkileri Bölüm 1: Genel Hususlar kısmına göre insan hayatı için kritik akım eşiği 30mA olarak belirlenmiştir.

Mal Güvenliği, Yapılan deneyler sonucu 300mA’lik bir toprak kaçak akımının kısa bir süre içerisinde çevresindeki malzemeleri tutuşma sıcaklığına getirerek yangına sebebiyet verdiği gözlenmiştir. Elektrik kaynaklı yangınlar kapsamında genellikle “elektrik kontağından çıkan yangın” diye belirtilir ve aklımıza kısa devre gelir. Oysa gerçek daha farklıdır, zira kısa devre söz konusu olsa sigortalar ve kesiciler bunu kısa bir sürede ortadan kaldırabilirler. Bu elektrik kaynaklı yangınların asıl sebebi kısa devre değil, izolasyon hataları ve kablolardaki deformasyondan kaynaklanan “toprak kaçak akımı”dır.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yaklaşık 15 yıldır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Doğrudan temas durumu: Bir kişinin normal şartlarda “canlı” olan bir iletkene dokunması “doğrudan temas” olarak adlandırılır. Doğrdudan temas durumunda maruz kalınan gerilim hat gerilimidir. Bu durumda kişinin vücudu üzerinden maksimum akım geçer ve devreyi otomatik kesmede, kaçak akım hassasiyeti yüksek, tepki süresi çok kısa olan toprak kaçak akım koruma cihazları kullanılmalıdır. ( <30mA, < 30ms )

Dolaylı temas durumu: Bir yalıtım hatası sonucunda kaza ile gerilim altında kalan cihazın gövdesine dokunan bir kişinin halidir. Dolaylı temas durumunda alınması gereken iki temel önlem vardır;
1 - Temasın söz konusu olduğu devrede toprak kaçak akım cihazının kullanılması
2 - Temasa müsait tüm gövdelerin topraklanması

Kaçak Akım Koruma Rölesi Çalışma Prensibi : Akım taşıyan iletkenler bir toroidal yapı içerisinde gerçirilerek faz ile nötr iletkenleri arasındaki denge ölçülür. Tek fazlı dağıtımda faz ile nötr arasında aritmetik toplam, faz sayısı birden fazla olduğu dağıtımda ise vektörel toplam alınır. Normal hallerde bu toplam sıfıra eşittir, yani toroide giren ve çıkan akımlar eşittir. Bu sebepten dolayı toroid üzerinde bir manyetik akı oluşmaz ve emk (elektro motor kuvveti) sıfırdır. Herhangi bir toprak kaçağı oluştuğu anda eşitsizlik oluşur ve böylece toroid üzerindeki denge bozulur. Oluşan “fark akımı” nedeniyle bir emk endüklenir. Bu sayede toroid üzerinde bir akı oluşur, bu akı da algılama sargısı üzerinde akıma dönüşür ve ölçme tarafındaki mıknatısı açacak manyetik güce ulaştığında kaçak akım koruma rölesinin kontakları açılmış olur, devrenin enerjisi kesilir.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yaklaşık 15 yıldır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Kaçak akım koruma rölesi seçilirken elektromekanik olmasına dikkat edilmelidir. Elektronik kaçak akım rölesi gerilime bağlı olarak çalışır. Gerilim değerinin belli limitler dışına çıkması durumunda röle çalışmaz, bu da insan hayatı için tehlike arz eder. Bu yüzden gerilime bağlı olmadan çalışan elektromekanik kaçak akım koruma röleleri tercih edilmelidir. Kaçak akım koruma rölesi seçiminde 4 ana kriter vardır.

1 – Kutup sayısı : Kaçak akım koruma röleleri 2 veya 4 kutupludur.
Tek fazlı elektrik dağıtımında 2 kutuplu, üç fazlı elektrik dağıtımında ise 4 kutuplu kullanılır.

2 – Hassasiyet: Kaçak akım koruma röleleri 10mA - 500mA arası hassasiyete sahip modelleri vardır. Standart olarak insan hayatını korumada 30mA hassasiyetinde, yangına karşı korumada ise 300mA hassasiyetinde kaçak akım koruma rölesi kullanılmalıdır.

3 – Nominal akım değeri (In) : Kaçak akım koruma röleleri herhangi bir termik veya manyetik koruma yapmazlar. Ancak nominal olarak üzerinden akacak olan akıma göre seçilmelidirler. Seçilecek kaçak akım koruma rölesinin nominal akım değeri kendinden sonraki devreye değil, kendinden önceki termik manyetik koruma yapan devre kesicisine bağlıdır. Kendinden önceki devre kesicisinin izin verdiği nominal akımı taşıyabilecek kapasitede seçilmelidir.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yaklaşık 15 yıldır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Kullanım alanına göre ve yapılacak korumanın hassasiyetine göre farklı tiplerde (artık akım anahtarı AAA) kaçak akım koruma KAR röleleri mevcuttur.
• AC sınıfı kaçak akım koruma rölesi: Genel olarak güç devreleri ve aydınlatma dağıtımı gibi alanlarda kullanılır .
• A sınıfı kaçak akım koruma rölesi: Elektronik uygulamalarda, fan, pompa ve indüksiyon fırınları gibi uygulamalarda kullanılır.
• Si tip kaçak akım koruma rölesi: Sıkça yıldırım düşmesi görülen bölgelerde, hız kontrol cihazları ve frekans konvertörleri kullanılan tesisatlarda, eletronik balastların yoğun olduğu tesisatlarda kullanılır.
• SiE tip KAR kaçak akım koruma rölesi: Sıkça yıldırım düşmesi görülen bölgelerde, hız kontrol cihazları ve frekans konvertörleri kullanılan tesisatlarda, eletronik balastların yoğun olduğu tesisatlarda kullanılır. Si tip ve diğer tüm tiplere göre avantajı neme, rutubete ve korozyona karşı rölenin ekstra daha yüksek korumaya sahip olmasıdır. Bu özelliğiyle marinalarda ve yüzme havuzlarının olduğu alanlarda ağırlıklı olarak tercih edilir.

IEC 61008, IEC 60947-1, IEC 60947-3 kaçak akım koruma röleleri ile ilgili başlıca standartlar olarak sayılabilir. TS EN 61008-1 ; Artık akımla çalışan devre kesiciler - Ayrılmaz bir bütün hâlinde aşırı akım koruması bulunmayan - Ev ve benzeri yerlerde kullanılan (RCCB) - Bölüm 1: Genel kurallar. Bu standart, evlerde ve benzeri yerlerde kullanılan, ayrılmaz bir bütün hâlinde aşırı akım koruması bulunmayan, fonksiyonu hat gerilimine bağımlı olan veya olmayan, beyan gerilimi 440 V a.a’yı ve beyan akımı 125 A’i aşmayan, sabit tesisler için prensip olarak elektrik çarpması tehlikesine karşı öngörülen, artık akımla çalışan devre kesicileri kapsar.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yaklaşık 15 yıldır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Kaçak akım koruma rölesi bakım, onarım ve kullanımında dikkat edilmesi gereken hususlar
• Kaçak akım koruma röleleri 5 yılda bir kapsamlı periyodik bakım gerektirir. Nemli ve tozlu ortamlarda minyatür devre kesicinin kontaklarında yapışma olmaması için mutlaka bir muhafaza (sigorta kutusu veya pano) içerisinde kullanılmalıdır.
• Kaçak akım koruma rölesi yalıtım hatalarına karşı insan hayatını ve yangına karşı tesisatı koruma amaçlı kullanılır. Herhangi bir termik manyetik koruma yapmadığından kaçak akım koruma rölesi termik ve manyetik koruma yapabilen bir devre kesici ile korunmalıdır.
• Kaçak akım koruma rölesinin çalışma durumu ayda 1 üzerindeki test butonuna basılarak test edilmelidir. Test butonuna basıldığında mandal aşağıya düşer. ve bulunduğu devre enerjisiz kalır. Test butonuna basılmasına rağmen kontakların açılmaması durumunda konunun uzmanı yetkililere danışılması önerilir.
• Profesyonellik gerektirmez, her türlü yetkili veya yetkisiz kişiler tarafından da kullanılabilir. Yetkisiz kişilerin kullanımını kısıtlamak için kaçak akım koruma rölesinin bulunduğu pano veya sigorta kutusu kilitlenebilir. Ayrıca özel devreleri koruyan devre kesicilerin mandalı özel bir kilit sistemiyle kilitlenebilir.
• Kullanım sırasında elektrik akışı olduğu durumda devre kesicinin kablo bağlantı terminallerine ve kablo giriş çıkışlarına temas edilmemelidir, çarpılmaya sebep olabilir.
• Kaçak akım koruma rölesi su ile temas etmemelidir. Su ile temas etme riski olan durumlarda IP seviyesi yüksek bir muhafaza içerisinde kullanılmalıdır.
• Terminal vidaları iyice sıkılmalıdır. Isınan kablonun gevşeyip çıkması durumunda istenmeyen elektrik kazaları veya gerilim yükselmeleri yaşanabilir.
• Kaçak akım koruma rölesinin sürekli açması durumunda tesisatta bir kısa devre veya aşırı yüklenme söz konusudur. Bu durumda izolasyon ve yük dağılımının kontrolü için konunun uzmanı yetkililere danışılması önerilir.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yaklaşık 15 yıldır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Kaçak akım koruma rölesinin kullanım ömrü 10 yıldır. Yanı sıra kısa devre dayanımının üzerinde bir kısa devreye maruz kaldığında kontakları yapışır ve kullanılamaz hale gelir, yenisiyle değiştirilmelidir. Düzgün hatasız bir tesisatta ömür boyu kullanılabilir.
İşlem çevrim sayısı (O-C): 20.000 çevrim

Kullanım sırasında insan veya çevre sağlığına tehlikeli veya zararlı olabilecek durumlara ilişkin olarak, insan sağlığına ve çevreye hiçbir riski bulunmamaktadır. Maksimum açma zamanları, canlı bir iletkene direk temas durumunda çarpılmaları ve yaralanmaları önleyecek şekilde, bir insan vücudunun 50 Hz AC akımına olan hassasiyeti baz alınarak (IEC 60947-1) belirlenmiştir.

Kaçak akım koruma rölesinin kullanım hatalarına ilişkin bilgiler
Gerilim altındayken kaçak akım koruma rölelerinin terminallerine iletken bir cisim sokulmamalıdır. Kablolar terminallere sıkı bir şekilde bağlanmalıdır. Kablonun gevşek bağlanması istenmeyen elektriksel kazalara sebep olabilir. Kaçak akım koruma röleleri direk suya maruz kalmamalıdır, bir sigorta kutusu veya panosu içerisinde muhafaza edilmelidir. Bir kaçak akım koruma rölesi sürekli açma yapıyorsa çözüm tekrar mandalı yukarı kaldırmak değildir. Bu durumda tesisatta bir yalıtım hatası veya kaçak söz konusudur. Böyle bir durumda konunun uzmanı yetkililere danışılması önerilir.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yaklaşık 15 yıldır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Kaçak akım koruma rölesi ve kaçak akım ölçümü hakkında sıkça sorulan sorular :
1) Kaçak akım koruma rölesi nedir ? Kaçak akım koruma cihazı ne işe yarar ? Kaçak akım nasıl ölçülür ? Kaçak akım etkileri nelerdir ? Kaçak akım yangına sebep olabilir mi ?
2) Elektrik tesisatlarında kaçak akım koruma rölesi ölçümü yaptırmak zorunlu mu ?
3) Kaçak akım koruma rölesi elektriksel ve mekanik test ölçümü nasıl yapılır ? Kaçak akım koruma rölesi rcd tester gibi elektrik test cihazları nasıl kullanılır ?
4) Kaçak akım koruma rölesi ölçümü raporunun geçerlilik süresi ne kadar ?
5) Elektrik tesisatlarında kaçak akım koruma rölesi kontrolü nerelerde yapılır ?
6) Elektrik iç tesisatı kaçak akım koruma ölçümü test raporu nasıl hazırlanır ?
7) Panolarda kaçak akım koruma rölesi testlerinde ve raporunda nelere dikkat edilir ?
8) Kaçak akım koruma rölesi ölçümünün iş güvenliği açısından önemi nedir ?
9) KAR Kaçak akım koruma rölesi ölçüm değerleri kaç olmalıdır ? KAK Kaçak akım koruma röle açma akım değeri ve açma zaman limitleri ne olmalı ?
10) Kaçak akım koruma rölesi test ölçüm ve kontrolü kim tarafından yapılır ?
11) Elektrik tesisatlarında kaçak akım risklerine karşı nasıl koruma sağlanır ?
12) Tesisatların kaçak akım ve hata akımı ölçümünde nelere dikkat edilir ?
13) Kaçak akım koruma rölesi kapsamında elektrik tesisatı yangın güvenliği ?

Kaçak akım koruma cihazı, kaçak akım koruma rölesi test ölçüm ve raporlama teknikleri, kaçak akım koruma rölesi ölçümü eğitimi, kaçak akım koruma rölesi açma zaman testi ve açma akım raporu hazırlama esasları, kaçak akımlardan korunma ve genel iş güvenliği yaklaşımı, elektrik tesisatlarında kaçak akım koruma rölesi kontrolleri, elektrik tesisatı rcd kaçak akım koruma sigortası test kriterleri, endüstriyel tesislerde kaçak akım koruma ekipmanlarının testleri periyodik kontrol formu, kaçak akım koruma rölesi açma akımı üst sınır seviyeleri, kaçak akım koruma cihazı uygunluk analizi, hata ve kaçak akım koruma sigortası analizi, kaçak akım koruma rölesi ölçme test kontrol ve rapor fiyatları, artık akım ya da kaçak akım nasıl oluşur, gerilime maruziyet seviyeleri, insan vücudu akım gerilim etkisi tablosu ve birbirinden farklı çok sayıda elektriksel anlamda sıkça merak edilen saha denetim konuları ile teknik ve güncel konular hakkında ücretsiz detaylı bilgi paylaşımı yapılan elektriksel bilgi bankası sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.