güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yıllardır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Özellikle iş güvenliği hükümleri kapsamında 25.04.2013 tarihli 28628 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, 02.09.1998 tarih ve 19917 Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Enerjisi İmdat Gruplari ve Otoprodüktör Tesisleri Ruhsat Yönetmeliği ve İller Bankası Sabit Tip Dizel Alternatör Grubu Malzeme ve Montaj Teknik Şartnamesi hükümlerinin yanı sıra Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği ve TS EN 60079 Standardı gereğince jeneratörlerin elektriksel periyodik kontrollerinin asgari yılda en az bir kez yetkili muayene uzmanı mühendisler tarafından yapılarak fenni muayene raporunun hazırlanması esastır.

Kesintisiz elektrik kaynağı olan jeneratörlerin elektriksel periyodik kontrol ve fenni muayene işlemleri, yürürlükteki ilgili standartları kapsamında tamamlanarak raporu hazırlanmalıdır. Söz konusu elektriksel periyodik kontroller kapsamında jeneratörün genel iş güvenliği uygunlukları ve uygunsuzluklarının tespitinin yanı sıra jeneratör yağ seviyesinin kontrolleri, akü şarj fenni kontrolleri de yapılmalıdır. Endüstriyel işletmelerde yaygın olarak kullanılan (dizel, benzin, doğalgaz vb gibi yakıt kullanımı yapılan) jeneratörlerin genel tesisat ve tüm bileşenlerinin periyodik muayeneler sırasında dikkatle incelenmesi gerekmektedir.

ELPEK Mühendislik olarak, konusunda uzman ve yetkilendirme belgelerine sahip Elektrik Mühendislerimiz tarafından test, ölçüm, kontrol, analiz ve değerlendirmelerin yapılarak raporlandığı jeneratör periyodik kontrol muayeneleri, talepler doğrultusunda ERA Elektriksel Risk Analizi ile de hazırlanmaktadır.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yıllardır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Elektromanyetik alan prensibine göre çalışan jeneratörler kısaca, mekanik enerjinin elektrik enerjisine dönüşümü işlemini gerçekleştiren elektromekanik ekipmanlardır. Genel olarak, çalışma prensibine bağlı adlandırılması kapsamında referans olan kullanılan yakıt türleri, çalışma şekilleri ve uygulama alanlarına göre çeşitli sınıflandırmalar yapılmaktadır. Mesela kullanılan yakıt türlerine göre; Ağır Fosil Yakıtlılar (HFO) , Dizel, Benzin, LPG, Doğalgaz, Biogaz vb gibi sınıflandırılmaktadırlar.

Jeneratör periyodik kontrol muayenesi raporu hazırlanırken; jeneratörün markası, modeli, imal yılı, güç (kW), gerilim (volt), frekans (Hz), akım (amper), faz sayısı, ilk hareket sistem tipi (otomatik, manuel) özellikleri gibi teknik bilgilerin yanı sıra jeneratörün verdiği akım (devredeyken okunan), en yüksek çevre sıcaklığı (ºC), güç faktörü, hız, soğutma sisteminin tipi (sıvı soğutmalı, hava soğutmalı), jeneratör motor grubu yağ tipi, motor silindir sayısı ve dizilişi, jeneratörün verdiği voltaj (devredeyken okunan) bilgilerin teknik rapor içeriğinde yer alması önemli bir ilkedir.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamında iş ekipmanlarının periyodik kontrollerini gerçekleştiren tüm mühendislerimiz İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrollerini Yapmaya Yetkili Kişilerin Kayıt ve Eğitimlerine İlişkin Tebliğ gereğince ilgili eğitimlerini tamamlamış olup EKİPNET Sisteminde kalıcı kayıt numaralarına sahiptir. Tüm elektriksel periyodik test, ölçüm, kontrol ve raporlama hizmetlerimiz, Yetkili Muayene Uzmanı sertifikalı meslekte en az on yıllık endüstriyel saha denetim tecrübesine sahip İş Güvenliği Uzmanı Elektrik Mühendislerimiz tarafından yapılmaktadır.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yıllardır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Jeneratör seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken başlıca kriterler arasında jeneratörün faz sayısı, gerilim ve frekans değerleri, kullanılacak bölgenin coğrafi şartları (sıcaklık, nem, yükseklik, basınç vb termal koşullar), tesisler için fiziksel koşullar (özellikle gürültüye bağlı iç ortam ya da dış ortam tercihi), işletmenin yük karakteristiği (tesis içindeki iklimlendirmeye bağlı enerji kullanım miktarı, makine sistemleri ve tezgahlar ile elektrik motorlarının kalkış akımları, genel aydınlatma), genel bakım planlamaları ve elektriksel güvenlik kültürüne bağlı iş güvenliği ve periyodik bakım süresi belirleyicidir. Jeneratör tesisat ve bileşenlerinde motor ve alternatör başta olmak üzere, soğutma sistemi, yağlama sistemi, havalandırma sistemi, yakıt sistemi, elektrik sistemi ve kontrol paneli gibi özet bir gruplandırma yapılabilir. Çalışma tipi kapsamında jeneratör teknik güç tanımları,

- Birincil Güç (Prime Power- PRP)
- Sürekli Güç (Continuous Power - COP)
- Acil Yedek Güç (Emergency Standby Power - ESP)
- Sınırlı Zaman Çalışma Gücü (Limited-Time Running Power- LTP)

Jeneratörler kullanılma amaçlarına bağlı olarak elektrik şebekesinin mevcut olduğu yerlerde yedek enerji kaynağı olarak, elektrik şebekesinin olmadığı veya şebekeye çok uzak olan yerlerde ise sürekli enerji kaynağı olarak tercih edilmektedir. Jeneratör setlerinin çıkış gücü hesabı yapılırken genelde aşağıdaki değişkenler referans alınır.

- Toplam barometrik basınç: p= 100 kPa
- Ortalama hava sıcaklığı: 25° C (298° K)
- Ortalama Bağıl nem: % 30

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yıllardır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

İş sağlığı ve güvenliği kapsamında jeneratör yıllık periyodik muayenesi sırasında kontrol edilerek cevaplanması gereken ve jeneratör periyodik muayene raporunda yer alması gereken başlıca soruların sadece bir kısmı özetle aşağıda yer almaktadır.

- Bir önceki periyodik muayene raporu var mı? Eksiklikler giderilmiş mi?
- Elektriksel uyarı ikaz levhaları mevcut mu? Elektrik temasına karşı koruma var mı?
- Ekipman yakınında yangın söndürme tüpü vb yangın güvenliği önlemi var mı?
- Radyatör su seviyesi ve antifreeze seviyesi uygun mu?
- Jeneratör odasının hava girişi panjurla kapatılmış mı?
- Jeneratör odasının jeneratörü iklim şartlarından koruduğu kontrol edildi mi?
- Ekipmanın göstergeleri çalışıyor mu?
(hararet, batarya, yakıt seviye göstergesi ve elektriksel göstergeler)
- Radyatöre bağlı sıcaklık müşürünü sök, multimetre ile çalışıp çalışmadığını kontrol et.
- Yağ filtresinin değişim tarihini kontrol et. (1 yılı geçmiş ise uygun değildir.)
- Yakıt filtresinin değişim tarihini kontrol et. (1 yılı geçmiş ise uygun değildir.)
- Jeneratör kapalı bir alanda muhafaza ediliyor mu? Motor yağı seviyesi durumu?
- Egsoz sistemi kaçaksız bir şekilde çalışıyor mu? Susturucu var mı?
- Egsoz ucu havaya açık ve jeneratör odasına egsoz gazı girişi olmadığı kontrol edildi.
- Jeneratör çıkışı ölçülen voltaj değeri (pens-ampermetre ile)
- Çalışma esnasında kritik elemanlarda ısınma var mı?
(rulmanlar, yataklar, yakıt-yağ pompaları, vb gibi..)
- Çalışma yağ basıncı durumu? Jeneratör çalışırken alarm durumu?
- Jeneratör yüksüz çalışırken genel durumu. Jeneratör yükte çalışırken genel durumu.
- Jeneratörün verdiği voltaj değeri şebeke voltajına yakındır.
- Jeneratörün verdiği akım değeri şebeke akımına yakındır.
- Jeneratörün frekans değeri şebeke frekansına yakındır.
- Gövde topraklaması direnç değeri (1 ohm altında olmalı)
- Jeneratör çıkışı ölçülen akım değeri (pens-ampermetre ile)

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yıllardır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Jeneratör odasının genel özellikleri nasıl olmalıdır?
- Jeneraör egzoz çıkışları kesinlikle izoleli olmalıdır.
- Jeneraör odası yeterli havalandırmaya sahip olmalıdır.
- Oda içerisinde özellikle yangın ve zehirlenme gibi durumlara sebep olmayacak şekilde tehlike yaratacak kimyasal maddeler bulundurulmamalıdır.
- Jeneratörü taşırken ağırlığına uygun şekilde emniyetli bağlama ve taşıma elemanları kullanılmalıdır. Donma ihtimali olan yerlerde jeneratör odasının ısıtma sistemi olmalıdır.
- Odaya soğuk hava girişini sağlayan kapı veya pencereler radyatör yüzeyinin en az 1,5 katı büyüklükte olmalıdır. Egzoz borusunun çıkış ucu doğrudan dış ortama verilmelidir ve egzoz gazının oda içine sızması önlenmelidir.

Jeneratör yıllık periyodik muayene kontrol formunun genel içerik özellikleri kapsamında; İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, 21.08.2001 tarih ve 24500 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, 04.11.1984 tarih ve 18565 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği ile TS EN 60079 standardında belirtilen hususlara uygun olarak yapılarak, ekipmanın kontrol esnasındaki durumunun ilgili yönetmelikler, standartlar ve iş güvenliği mevzuatına uygun olduğu görülmüştür ve emniyetli bir şekilde kullanılmasında bir sakınca olmadığına dair ifadelerin yer aldığı elektriksel periyodik kontrol raporunun düzenlenmesi gerekir.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yıllardır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Pistonlu içten yanmalı bir motor, alternatif akım jeneratörü, kontrol tertibatı, bağlama donanımı ve yardımcı teçhizatlardan oluşan jeneratör gruplarının uygulamaları, beyan değerleri ve performansları için çeşitli özellikleri kapsayan TS ISO 8528-1 standardı kapsamında, 'Pistonlu içten yanmalı motorla tahrik edilen alternatif akım jeneratör grupları - Bölüm 1: Uygulama, beyan değerleri ve performans' bölümüne uygun şekilde jeneratör periyodik kontrolü ve muayenesi yapılır. İlgili standartda belirtilen kontrol ve muayene kriterlerine göre fenni muayeneler yapılmalıdır. Elektriksel fenni gözle kontrollerin yanı sıra jeneratör panosu, jeneratör elektrik tesisatının teknik kontrolleri, jeneratörde kullanılan yakıt kontrolleri, ekran kontrolleri, akü ve termal kontroller, gürültü ölçümü, ses (desibel seviyesi) periyodik kontrolleri ile makine (generatör) gövde koruma topraklaması ölçümü gibi fenni kontroller de yapılmalıdır.

Jeneratör kurulumunda dikkat edilecek başlıca hususlar nelerdir?
- Jeneratör ana şalteri nötr kesmeli (4P) olmalıdır.
- 300 mA eşik değerli kaçak akım koruma düzeni bulunmalıdır.
- Koruma ve işletme topraklamaları mevcut yönetmeliklere uygun olarak yapılmalıdır.
- Beslenen yükte reaktif güç kompanzasyon tesisi varsa jeneratör devreye girmeden önce tesis otomatik olarak devredışı bırakılmalıdır. Jeneratör projesi çizilmiş olmalı ve onaylanır. Montaj sonunda kabulü ilgili enerji dağıtım firması tarafından yapılır. Üretilen enerjinin ölçülmesi için sayaç bağlanması, 3. kişi veya kurumlara enerji verilmemesi, bakım sonunda çıkan atık yağın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na teslim edilmesi vb gibi kurallara uymak zorunludur.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yıllardır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre,
İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrolü;
Madde 7 (1) İşyerinde kullanılan iş ekipmanının kontrolü ile ilgili aşağıdaki hususlara uyulur.
a) İş ekipmanının güvenliğinin kurulma ve montaj şartlarına bağlı olduğu durumlarda, ekipmanın kurulmasından sonra ve ilk defa kullanılmadan önce ve her yer değişikliğinde ekipmanın, periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından kontrolü yapılır, doğru kurulduğu ve güvenli şekilde çalıştığını gösteren belge düzenlenir. b) İşverence, arızaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek iş ekipmanının; 1) Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce periyodik kontrollerinin yapılması, 2) Çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre kullanılmaması gibi iş ekipmanındaki güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra, arızanın zamanında belirlenip giderilmesi ve sağlık ve güvenlik koşullarının korunması için periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce gerekli kontrollerin yapılması, sağlanır. c) Kontrol sonuçları kayıt altına alınır ve yetkililer her istediğinde gösterilmek üzere uygun şekilde saklanır. (2) İş ekipmanı işletme dışında kullanıldığında, yapılan son kontrol ile ilgili belge de ekipmanla birlikte bulundurulur. (3) Hangi tür iş ekipmanın kontrole tabi tutulacağı, bu kontrollerin hangi sıklıkla ve hangi şartlar altında yapılacağı ile kontrol sonucu düzenlenecek belgelerle ilgili usul ve esaslar EK-III’te belirtilmiştir.

güvenilir, titiz ve özgün fark yaratan mühendislik çözümleri felsefemizle ;
yıllardır olduğu gibi Türkiye geneline hizmet sunmayı sürdürüyoruz.

Jeneratör tesisat ve bileşenleri kapsamında yapılan denetimlerdeki başlıca noktalar;

* Jeneratör tesisatının periyodik kontrolü ve planlı bakımları yapılıyor mu?
- Jeneratör odasının elektriksel risk analizi raporu var mı?
- Generatör odasının kapısı kilitlenebiliyor mu?
- Yetkililerden başka kimsenin girmemesi şeklinde uyarı levhası ve tehlike işaretleri var mı?
- Generatör odasının kapısı, tavanı, tabanı ve duvarları muhtemel bir yangına karşı en az 120 dakika dayanabilecek cinsten mi?
- Transfer panosu veya dağıtım panosu önünde izolasyon halısı var mı?
- Eşpotansiyel bara var mı, tüm metal aksam irtibatlandırılmış mı?
- Generatörün egzoz gideri dış ortama uygun bir şekilde verilmiş mi?
- Generatörü soğutmak için yapılan dış hava giriş düzeneği uygun mu?
- Transfer panosunda kullanılan şalt teçhizatı, generatör gücüne uygun seçilmiş mi?
- Transfer panosunda elektriki kilitleme yapılmış mı?
- Generatör odasına yangın duman dedektörü ve acil aydınlatma tesis edilmiş mi?
- Generatör bloğu koruma topraklama sistemine irtibatlandırılmış mı?
- Generatör devresinde artık akım korumasına yönelik tedbir alınmış mıdır?
- Bağlantı şemaları mevcut mudur? ve diğer teknik hususlar..